OSMANLILAR DÖNEMÝNDE ELBEYLÝLER :
OSMANLI Ýmparatorluðunda konar göçer aþiretlerin çeþitli sebeplerle belli merkezlerde iskana tabi tutulmasý siyasetinde elbeyliler de yerlerinden ayrýlmak durumunda kalmýþ, aþiretin bir kýsmý 1693 yýlýnda Halep'in kuzeyinde Menbiç yakýnlarýndaki Rakka'ya nakledilmiþtir.
Elbeylilerin bir nizam çerçevesinde tutulmasý amacýyla Sivas'ýn güney batýsýnda aþiretin adýný taþýyan bir kaza kuruldu. elbeyli'ye kaza statüsünün verildiði tarih tam olarak tespit edilememekle birlikte Tuncer Baykara'nýn asýrlara bölerek sunduðu Osmanlý idari taksimatýnda bu oluþumun 18. yüzyýlda meydana geldiði anlaþýlýyor. Kazanýn belli bir merkezi yoktu. Kadý, aþiretin meskun olduðu köyler arasýnda dolaþarak görevini ifa etmekte, kadýnýn ikamet ettiði köy, kaza merkezi sayýlmaktaydý. elbeyli kazasý , mali bakýmdan Sivas eyaletine baðlý, Tokat voyvodalýðýnýn nezaretinde idi.
19. yüzyýl ortalarýnda ( 1844 - 1845 ) elbeyli kazasýnýn idari, demografik, ekonomik ve sosyal yapýsý hakkýnda þu sonuçlar elde edilmiþtir.
Elbeyli kazasýnda idarenin baþýnda kaza müdürü bulunmaktadýr. Köyler ise muhtar-ý evvel ve muhtar-ý sâni adý altýnda ikiþer muhtar tarafýndan yönetilmektedir. elbeyli köylerinin muhtarlarý da vergi mükellefi idiler. Öte yandan bazý köylerde kizirler görev yapmaktadýr. Köy muhtarýnýn yamaðý hükmündeki köy kethüdasý olarak tanýmlanan kizirler, ücret karþýlýðýnda köylünün ekili arazisini korumakla yükümlü olduklarý gibi, muhtarýn aldýðý kararlarý yahut o mahalde vukuu bulan önemli geliþmeleri halka ve ilgililere duyurmalarda görevli idiler. Ahalinin tamamý müslüman ve Türktür. Türkçe adlar taþýyan köylerden Hanlý 77, Çallý 75, Güney 68, Durdulu ve Haydarlý 50, Kartalca 49, Karalý 46, Yanalak 38, Menþurlu 36, Bedirli, Çonkar ve Yaramýþ 32, Gözmen ve Kayadibi 29, Aðcainiþ 28, Aylý 27, Gazibey ve Söðütçük 25, Kabasakal ve Koyuncu 23, Herekli 22, Kýzýlöz 21, Keçili ve Kýzýlcakýþla 19, Kethüdalý 18, Damýlý 17, Akkuzulu ve Sorhuncuk 14, Karalar 13, Bostancýk ve kýzýlcaköy 11, kavlak 10 haneye sahipti. |
